ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΟΥ ΜΟΥΝΤΙΑΛ

Για το βιβλίο του που πρόσφατα κυκλοφόρησε ο ΑΡΓΥΡΗΣ ΠΑΓΑΡΤΑΝΗΣ γράφει:

Μυθιστόρημα είναι, κατά τους ειδικούς, το πεζογράφημα που έχει δημιουργηθεί καθ’ ολοκληρίαν από τη φαντασία. Σύμφωνα, λοιπόν, με τον επίσημο ορισμό τούτο το βιβλίο έχει… λάθος τίτλο! Όλα όσα θα διαβάσετε, όσο απίθανα, περίεργα ή αλλόκοτα κι αν σας φαίνονται, έχουν συμβεί μέχρι την τελευταία τους λεπτομέρεια.

Τι είναι, λοιπόν, αν όχι μυθιστόρημα; Μήπως να το ονομάζαμε ιστορία; Βαριά έννοια, δύσκολη, γεμάτη ευθύνη. Η ιστορία οφείλει να φωτίζει τα γεγονότα απ’ όλες τις πλευρές, να μην έχει ασάφειες, να είναι ολοκληρωμένη. Στις επόμενες σελίδες θα βρείτε αποσπάσματα, ψήγματα, σταγόνες από την ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου, όχι όλη την ιστορία.

Είναι, μήπως, ημερολόγιο; Σίγουρα έχει τη μορφή ημερολογίου, αφού οι ιστορίες ξεκινούν με τον τόπο και το χρόνο. Αλλά τα ημερολόγια είτε είναι προσωπικά, οπότε καταγράφουν συναισθήματα και βιώματα που έχουμε νιώσει οι ίδιοι, είτε είναι επαγγελματικά, που περιορίζονται σε αυστηρές, λιτές αναφορές.

Το «Μυθιστόρημα του Μουντιάλ» δεν είναι τίποτε άλλο από μια βουτιά στην ιστορία του μεγαλύτερου αθλητικού γεγονότος που υπάρχει στον πλανήτη. Μια βουτιά που διαρκεί πάνω από 30 χρόνια, από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, όταν ως πιτσιρίκος γεύτηκα για πρώτη φορά (μέσω ασπρόμαυρης τηλεόρασης) τη ιδιαίτερη μαγεία που εξασκεί το Μουντιάλ. Από τότε άρχισα να μαζεύω, να ταξινομώ, να ξεσκονίζω και να εμπλουτίζω τις ιστορίες που ακολουθούν.

Από τον Ιούλιο του 1930 έχουν γίνει ακριβώς 7.235 αγώνες για την προκριματική και τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Η βουτιά σ’ αυτό το τεράστιο υλικό κωδικοποιήθηκε με τα χρόνια, μπήκε στη μέση το δημοσιογραφικό φιλτράρισμα, υπήρξε μεγάλη βοήθεια από φίλους ανά τον κόσμο, αλλά και την ηλεκτρονική τεχνολογία (το Google Translate και το Youtube αποδείχτηκαν πολύτιμοι συνεργάτες…) για να ξεκαθαριστεί μια λεπτομέρεια, να προστεθεί ένα ακόμα στοιχείο, να αναλυθεί η ατμόσφαιρα που υπήρχε πριν, κατά τη διάρκεια, ή μετά από κάθε περιστατικό.

Η κεντρική ιδέα είναι να αναδειχθούν τα πρόσωπα και τα γεγονότα, ανεξάρτητα από τη σπουδαιότητα των ίδιων των αγώνων. Υπάρχουν ιστορίες από αγώνες της προκριματικής ζώνης της Ωκεανίας, αλλά λείπουν σημαντικά ματς (π.χ. προημιτελικοί ή ημιτελικοί) στα οποία δεν υπήρξε κάτι άξιο λόγου πέρα από το καθαρά ποδοσφαιρικό, την πρόκριση της μιας ομάδας έναντι της άλλης.

Από τη γενική αυτή λογική εξαιρούνται μόνοι οι τελικοί. Όσο «αδιάφοροι» κι αν ήταν μερικοί απ’ αυτούς, δεν γίνεται να μείνει απ’ έξω το μοναδικό γεγονός στη Γη που καθηλώνει την ίδια ώρα δισεκατομμύρια ανθρώπους, ανεξαρτήτως φυλής, θρησκείας και γλώσσας.

Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν να μετατρέψω το υλικό σε ιστορία. Να μην έχει , δηλαδή, σχέση με το κλασικό δημοσιογραφικό ρεπορτάζ, ή με την αφήγηση που έχουμε συναντήσει τόσες φορές στα δεκάδες βιβλία, άλμπουμ και αφιερώματα που κυκλοφορούν με θέμα το Παγκόσμιο Κύπελλο. Πρόκληση, αλλά παράλληλα και διασκέδαση. Πρωτόγνωρη.

Αν παρακολουθείτε τα Μουντιάλ και τους πρωταγωνιστές τους, ασφαλώς και κάποιες ιστορίες θα τις γνωρίζετε. Οι περισσότερες, άλλωστε, απ’ αυτές έχουν σημαδέψει το παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Με αυτή τη μορφή, όμως, που παρουσιάζονται λαμβάνουν μια άλλη διάσταση, περισσότερο… μυθιστορηματική. Κλείνεις τα μάτια και προσπαθείς να πλάσεις με τη φαντασία σου τις φάσεις, όπως σ’ ένα μυθιστόρημα πλάθεις με τη φαντασία σου τα πρόσωπα και τις πράξεις των ηρώων.
Διασκέδασα αφάνταστα γράφοντας το «Μυθιστόρημα του Μουντιάλ». Αν διασκεδάσετε κι εσείς, το βιβλίο θα έχει δικαιώσει την ύπαρξή του…

Ευχαριστώ από καρδιάς τον Γιάννη Μηνδρινό, που έδωσε όχι μόνο πνοή, αλλά και… σάρκα και οστά σ’ ένα όνειρο ζωής. Ευχαριστώ την Κυριακή, το λιμάνι της ζωής μου, για την υπομονή, τη βοήθεια και τις συμβουλές της.

Το «Μυθιστόρημα του Μουντιάλ» είναι ένα ταξίδι στο χωροχρόνο του Παγκοσμίου Κυπέλλου, που καθηλώνει δισεκατομμύρια ανθρώπους ανά την υφήλιο. Ένα ταξίδι με πάνω από 200 σταθμούς, σε γεγονότα και πρόσωπα αληθινά πέρα για πέρα, άλλα περισσότερο γνωστά, άλλα λιγότερο κι άλλα καθόλου, ακόμα και σ’ όσους παρακολουθούν στενά την ιστορία του μεγαλύτερου ποδοσφαιρικού θεσμού.

Από το Μοντεβίδεο και το Μαρακανά στο Γουέμπλεϊ και το Αζτέκα, οι σελίδες κυλούν πίσω από μια ποδοσφαιρική μπάλα. Περνούν από τόπους εξωτικούς, από τα νησιά Φίτζι και την Αβάνα μέχρι το Χαρτούμ και την Τεχεράνη, στην προσπάθειά τους όχι να καταγράψουν αριθμούς και γεγονότα, αλλά να αναπαραστήσουν στιγμές ποδοσφαιρικής ιστορίας με μυθιστορηματικό τρόπο.

Διαβάζεις, κλείνεις τα μάτια και… βρίσκεσαι  δίπλα στον Πελέ την ώρα που «ακούει» τον Κάρλος Αλμπέρτο και του πασάρει τη μπάλα χωρίς να βλέπει στον τελικό του 1970… Τρέχεις πίσω από τον Μαραντόνα την ώρα που ντρίμπλαρε όλους τους Άγγλους στο απίστευτο γκολ του 1986… Στέκεσαι δίπλα από το δοκάρι της Βραζιλίας το 1950, όταν ο Γκίγια σκόραρε το δεύτερο γκολ της Ουρουγουάης… Ακούς τον Πούσκας να μαλώνει για να μπει στην ενδεκάδα του τελικού του 1954… Και στο τέλος καταλαβαίνεις ότι το ολόχρυσο αγαλματάκι, το τρόπαιο του Μουντιάλ, είναι μόνο η αφορμή. Το ταξίδι είναι αυτό που μαγεύει…

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Αργύρης Παγαρτάνης γεννήθηκε στον Πειραιά. Ξεκίνησε την δημοσιογραφική του πορεία στην εφημερίδα «ΦΙΛΑΘΛΟΣ» το 1990 κι έμεινε εκεί για 21 χρόνια. Παράλληλα συνεργάστηκε κατά καιρούς με πάνω από 20 διαφορετικά μέσα ενημέρωσης, εφημερίδες, περιοδικά, ιστοσελίδες, ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς, πάντα με άξονα το αθλητικό ρεπορτάζ, αλλά με ανησυχία για τις ιστορικές, γεωγραφικές και κοινωνικές προεκτάσεις του.

Από τις αρχές του 2000 ειδικεύτηκε στην ανάλυση του ποδοσφαιρικού στοιχήματος και ασχολείται επαγγελματικά, αρθρογραφώντας σε εξειδικευμένες εφημερίδες και ιστοσελίδες του χώρου. Τον Μάιο του 2013 κυκλοφόρησε, από τις ίδιες εκδόσεις, το  «Στοίχημα: Οι 100 Δρόμοι για την Επιτυχία», το πρώτο ελληνικό βιβλίο για το στοίχημα.