ΚΑΠΟΤΕ ΕΠΑΙΡΝΑΝ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟ ΔΑΝΕΙΟ ΑΠΟ ΠΟΛΙΤΕΣ!

Γράφει ο Ισαάκ Διαμαντίδης

Αυτό που κάνει η κυβέρνηση με τους φορείς του δημοσίου λέγεται αναγκαστικό δάνειο. Και μόνο το επίθετο «αναγκαστικό» σε βγάζει από τα ρούχα. Παλαιότερα, όμως που δεν υπήρχαν φορείς με κομπόδεμα, οι κυβερνήσεις έπαιρναν αναγκαστικό δάνειο από τους πολίτες. Που σε τουλάχιστον μία περίπτωση την οποίαν θα σας αφηγηθώ, έμειναν πολύ ευχαριστημένοι. Παρακολουθήστε με ποιο τρόπο ανακοίνωσε από το βήμα της Βουλής το μέτρο του αναγκαστικού δανείου ο υπουργός Οικονομικών Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης στις 21 Μαρτίου 1922.

«Ιδού κύριοι, έν εκατοντάδραχμον. Προς τα δεξιά είναι η εικών του Γεωργίου Σταύρου, προς τα αριστερά το Βασιλικόν Στέμμα. Ευθύς ως το νομοσχέδιον ψηφισθή θα διχοτομήσω το εκατοντάδραχμον (ο υπουργός βγάζει από το χαρτοφυλάκιό του μία ψαλλίδα γραφείου και μπροστά στους άναυδους βουλευτές κόβει στα δύο το χαρτονόμισμα). Και το τεμάχιον το φέρον την εικόνα του Γ. Σταύρου θα εξακολουθήση κυκλοφορούν ως νόμισμα 50 δραχμών, το δε έτερο ήμισυ-αυτό με το στέμμα-θα αποτελή ομολογίαν 50 δραχμών».

Η έκπληκτη Βουλή δέχθηκε την αγόρευση Πρωτοπαπαδάκη με «διαμαρτυρίας, γέλωτας και ραγδαία χειροκροτήματα», όπως αναφέρεται στα Πρακτικά της σώματος. Το μέτρο της διχοτόμησης του νομίσματος λειτούργησε ως εξής: Οι κάτοχοι των χαρτονομισμάτων κρατούσαν το αριστερό κομμάτι (που ονομαζόταν στην καθομιλουμένη «Σταύρος», επειδή είχε χαραγμένο πάνω του το κεφάλι του Γεωργίου Σταύρου), το οποίο είχε την αξία των 50 δραχμών, και το δεξιό κομμάτι (που ονομαζόταν αντιστοίχως «στέμμα») επιστρεφόταν στην Εθνική Τράπεζα, η οποία τους έδινε μια απόδειξη (αργότερα θα τυπώθηκαν κανονικοί τίτλοι που αντικαθιστούσαν την απόδειξη) για τη συμμετοχή τους στο αναγκαστικό δάνειο.

Το επιτόκιο των ομολογιών ήταν αρκετά υψηλό, στο 7% (έναντι 4% των καταθέσεων ταμιευτηρίου), και αργότερα κατέβηκε στο 6,5%, ώστε τα χρήματα που θα εξοικονομούνταν, να μοιραστούν μέσω κληρώσεως, εν είδει λαχείου. Την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν τυχερά παιχνίδια κι έτσι η κλήρωση αυτή είχε θετική απήχηση στα λαϊκά στρώματα του πληθυσμού.

Το αναγκαστικό δάνειο του Πρωτοπαπαδάκη απέφερε στο Δημόσιο το σημαντικό ποσό των 1.550.000.000 δραχμών. Βοήθησε να αντιμετωπισθούν οι άμεσες ανάγκες έως το φθινόπωρο του 1922, αλλά δεν έλυσε το οικονομικό πρόβλημα της χώρας. Μετά τη μικρασιατική καταστροφή και την άφιξη των προσφύγων, ο εξωτερικός δανεισμός της χώρας έγινε επιτακτικός.

Διαβάστε ακόμα:

Με μια πιστολιά 1,8 εκατομμύρια ευρώ