ΛΗΣΤΕΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 1827!

Γράφει ο Ισαάκ Διαμαντίδης

Εκατόν ογδόντα οκτώ χρόνια πέρασαν από το 1827, που έγινε η πρώτη αναφορά σε συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Ο θεσμός των συντάξεων, μετά από μεγάλες περιόδους δόξης και θριάμβου, επανέρχεται σιγά –σιγά στα χρόνια της μιζέριας, τότε που το ασφαλιστικό σύστημα ήταν στα σπάργανα του, όπως, άλλωστε και τα οικονομικά του κράτους, που το στήριζαν σχεδόν αποκλειστικά.

«...Αι χήραι και τα ορφανά των υπέρ της πατρίδος θανατουμένων θέλει έχουσιν σταθερόν πόρον ζωής των...».

Αυτή ήταν η πρώτη συνταξιοδοτική διάταξη του ελληνικού κράτους. Ψηφίστηκε από την εθνική συνέλευση της Τροιζήνας για τους αγωνιστές, στους οποίους το νεοσύστατο κράτος όφειλε την ύπαρξη του. Το 1828, με απόφαση του Πρωθυπουργού Ιωάννη Καποδίστρια δίνονται οι πρώτες συντάξεις σε στρατιωτικούς, χήρες στρατιωτικών και ορφανά των αγωνιστών μέχρι το 16ο έτος της ηλικίας τους.

Επειδή, όμως, από τότε ίσχυε το μέσον και όσοι είχαν πρόσβαση στην κεντρική εξουσία επωφελούνταν εις βάρος άλλων, δημιουργήθηκε σύγχυση για το ποιοί είναι πραγματικά οι αγωνιστές με αποτέλεσμα πραγματικοί ήρωες του 21 να ζητιανεύουν για να ζήσουν.

Τα κενά στην κοινωνική πρόνοια βάζουν στο παιχνίδι την ιδιωτική πρωτοβουλία και η συντεχνία των ναυτικών των εύπορων νήσων Ύδρας, Σπετσών και Ψαρών δημιουργούν δικό τους ταμείο και ένα ποσοστό από τα έσοδα πήγαινε για τις συντάξεις των απόμαχων ναυτικών και των οικογενειών τους.

Το 1856 η κυβέρνηση επιχειρεί να εισάγει τον συνταξιοδοτικό θεσμό αλλά αποτυγχάνει. Πέντε χρόνια αργότερα, τον Αύγουστο του 1861 ψηφίζεται τελικά ο νόμος «Περί συντάξεως των πολιτικών υπαλλήλων» που αφορούσε δημοσίους υπαλλήλους, οι οποίοι δικαιούνταν σύνταξη μετά από 25 χρόνια υπηρεσίας. Το δικαίωμα μεταβιβαζόταν σε περίπτωση θανάτου στη χήρα και στα παιδιά. Η εισφορά του εργαζομένου ήταν το 5% του μισθού του, ενώ ο νόμος εισήγαγε για πρώτη φορά στην Ελλάδα και την αναπηρική σύνταξη για όσους λόγω νόσου ή ατυχήματος δεν μπορούσαν να εργαστούν.

Οι πρώτοι άμεσα ευνοημένοι ήταν δάσκαλοι, δικαστές, ναυτικοί, υπάλληλοι της Εθνικής Τράπεζας, εργαζόμενοι στα μεταλλεία κλπ.

Όμως, ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα ξεκίνησε το πρόβλημα της βιωσιμότητας των ασφαλιστικών ταμείων. Οι εφημερίδες της εποχής έγραφαν: «Αλλά εάν από έτους εις έτος προβαίνομεν εις απονομήν συντάξεων μετά τοιαύτης καλπαζούσης ταχύτητος πού θα ευρεθεί το Κράτος ύστερα από ολίγα έτη και πόθεν θα πληρώνονται οι συνταξιούχοι;»

Μόνο μετά την Μικρασιατική καταστροφή ψηφίστηκε νόμος για τριπλή συνταξιοδοτική συνεισφορά κράτους, εργαζομένου και εργοδότη, ενώ πέντε χρόνια αργότερα καθιερώθηκε η υποχρεωτική ασφάλιση στο ΙΚΑ. Ο Πρωθυπουργός του δικτάτορα Πάγκαλου Αθανάσιος Ευταξίας το καλοκαίρι του 1926 διαμαρτυρόταν ότι το σύστημα δεν θα αντέξει: «Η αναθεώρησις του νόμου περί συντάξεων εκρίθη αναγκαία λόγω του ότι σήμερον κατήντησε να λαμβάνουσιν σύνταξιν όλοι σχεδόν οι Ελληνες. Εάν το 1922 επληρώνομεν συντάξεις 22 εκατομμυρίων σήμερον πληρώνομεν 500 με κίνδυνον να φθάσωμεν τα 700 εάν παραταθή αυτή η κατάστασις...»

Τον Μάιο του 1908, το Ελεγκτικό Συνέδριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όλος ο μηχανισμός συγκέντρωσης πιστοποιητικών για τις αναπηρικές συντάξεις ήταν διάτρητος και υπήρχαν «ύποπτα πιστοποιητικά».

Το ανώτατο δικαστήριο προειδοποιούσε ότι οι αρμόδιες Αρχές προβαίνουν στην έκδοση αναπηρικών συντάξεων με μεγάλη ευκολία και πρότεινε να συσταθεί επιτροπή για τον έλεγχο της νομιμότητας των πράξεων τους.

Τι ειχες Γιαννη τι 'χα πάντα...

Διαβάστε ακόμα:

Περιμένοντας ανάκαμψη