ΕΝΑΣ ΠΟΥ ΚΟΥΒΑΛΗΣΕ ΤΑ ΑΙΜΑΤΑ ΜΑΣ

«Γύφτισσα τονέ βύζαξε, γι' αυτό έχει φτερά», η ατάκα είναι από σέρβικο τραγούδι.

Λέει ο γύφτος με την πένα του Ερίκου Ίψεν: “Για μας ο δημόσιος δρόμος, ο κάβος, τα δάση, τα βράχια. Είμαστε λαός τυχοδιωκτών που όλο περπατεί. Σπίτια και ντζάκια για τους άλλους είναι”._

Γιατί η κουβέντα για τους γύφτους; Την αφορμή δίνει η ολοκλήρωση του ποιήματος του Κωστή Παλαμά στις 5 του Τρυγωτή, το 1899. Του ποιήματος Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου.
Τρυγητής είναι ο Σεπτέμβρης. Η εποχή του τρύγου. Που τρώμε τα σταφύλια. Άλλη γλώσσα, δημοτική, λαϊκή, άλλης εποχής ελληνική.

Ο Κωστής Παλαμάς που γεννήθηκε το 1859 στην Πάτρα είναι η “συνέχεια” του Διονύσιου Σολωμού. Εθνικός ποιητής της νεώτερης Ελλάδος ο Παλαμάς. Ποιητής του Έθνους. Έγραψε πολλά, όχι μονάχα ποιήματα. Ήταν και δημοσιογράφος.

Ποιοι, ρε, σ' αυτόν τον τόπο κουβάλησαν τις μνήμες μας; Τις αγωνίες μας. Τις ελπίδες μας. Τα αίματά μας. Οι ποιητές μας. Δεν θα σταματήσει ποτέ η Ελλάδα να γεννάει ποιητές. Δεν είναι ευχάριστο αυτό, όχι γιατί έχουμε σπουδαίους ποιητές, αλλά για το λόγο που γεννιούνται.

Τα δύο κορυφαία έργα του Παλαμά είναι Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου και Η Φλογέρα του Βασιληά. Να, μέσα από τους ατελείωτους στίχους του “Δωδεκάλογου” κάποιοι, επιλογής μου.

Ούτε σπίτια, ούτε καλύβια
Δεν σου πόδισαν ποτέ,
Δεν σου κάρφωσαν το δρόμο.
Γύφτε, αταίριαστε λαέ.
Της στεριάς τα τρεχαντήρια,
να ταδάμαστα μουλάρια!
Τάρμενά τους είναι τα τσαντήρια.
Να παλάτια, ιδές ναοί!
Και δεν είναι ο γύφτος του σπιτιού ραγιάς,
Και το σπίτι έχει φτερούγες σαν εμάς,
Και το σπίτι ακολουθάει,
και είν' αυτό πιστό
Στον αφέντη, όχι εκείνος προς αυτό...

Διαβάστε ακόμα:

Η αποθέωση της λογοτεχνικής πορνογραφίας