ΑΞΙΟΣ(;) ΕΣΤΙ ΤΟΥ ΒΟΤΑΝΙΚΟΥ Ο ΜΑΓΚΑΣ

Είμαι σίγουρος. Αν ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης είχε γεννηθεί στην Αγγλία ή την Γερμανία είναι αδύνατον να έβγαζε αυτή τη δωρική φωνή που γνωρίσαμε και που ο ίδιος δεν κατάλαβε ποτέ την αξία της, τη μοναδικότητά της. Δεν υπάρχει άλλη εξήγηση.

Ο πρωτομάστορας Μίκης Θεοδωράκης τον ευλόγησε με τα τραγούδια του, αυτόν εμπιστεύθηκε να πει τα όσια και τα ιερά της νεοελληνικής μουσικής. Κι εκείνος, ο Μπιθικώτσης ως δημιουργός παρουσίαζε δικά του τραγούδια, Του Βοτανικού ο Μάγκας, Του Μπαλαμή το Ουζερί.

Άντε να πεις ότι αυτά τα λαϊκά τραγούδια τρώγονται, έχουν μια αυθεντικότητα. Τα άλλα, επίσης δικά του, Ένα Όμορφο Αμάξι με δυο Άλογα και το Μια Γυναίκα Φεύγει, τα οποία ο Μπιθικώτσης τα θεωρούσε... ισάξια με τη μελοποίηση Θεοδωράκη σε στίχους Σεφέρη, Ελύτη και Ρίτσου. Τραγούδια που ο ίδιος ο Μπιθικώτσης (στη φωτό με τον Μανώλη Χιώτη και τον Μίκη Θεοδωράκη από την ηχογράφηση του Επιταφίου), δηλαδή η φωνή του τα έχει βάλει στο εικονοστάσι της λαϊκής μας μουσικής.

Ως ακροατής. Ως Έλληνας. Δεν δέχομαι, ούτε πρόκειται να συμβιβαστώ με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, τον μνημειώδη ερμηνευτή του Επιτάφιου και του Άξιον Εστί, για την καλλιτεχνική και επαγγελματική συμπεριφορά του. Αντί να λειτουργεί ταμένος καλλιτέχνης, αυτός εργαζόταν σε κοσμικά μπουζουκομάγαζα της παραλίας. Αυτό που δεν έκανε ποτέ η Μαρία Φαραντούρη. Μιλάω για τάξιμο αισθητικής και ποιότητας, όχι για στράτευση κομματική και πολιτική αλά Μίκη Θεοδωράκη.

Αφήνουμε στην άκρη ότι στο παραλιακό κοσμικό σκυλάδικο ''Δειλινά'' είχε τραγουδήσει στις 13 Ιουλίου 1967 τον “ύμνο” της 21ης Απριλίου, όχι σε στίχους Ρίτσου και Ελύτη, αλλά του κονφερασιέ Ηλία Καραμανέα. Θα μπορούσε να έψελνε τον ύμνο του ΚΚΕ, αδιάφορο κι αυτό για τον “σερ Μπιθί” - παρατσούκλι απόλυτης γελοιότητας για τον αρχιερέα εκτελεστή της μουσικής δημιουργίας του Μίκη.

Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, φτωχόπαιδο, γεννήθηκε σα σήμερα 11 Δεκεμβρίου, το 1922, και ξεκίνησε δειλά, τραγουδιστής σε ταβερνάκι της γειτονιάς. Με τον Μίκη Θεοδωράκη γνωρίστηκε στην Μακρόνησο, εξόριστοι και οι δυο, πολιτικοί κρατούμενοι.

Όπως και να 'χει. Ο Μπιθικώτσης, ακριβώς επειδή ήταν ο κορυφαίος και βασικός ερμηνευτής του Μίκη, κατέχει θέση μέσα στα δέκα κορυφαία πρόσωπα της μεταπολεμικής Ελλάδος που έτσι ή, αλλοιώς σφράγισαν και εκφράζουν τούτη την περίοδο.

Για την Ιστορία, να η γεμάτη έμπνευση και λυρισμό ποίηση στον καθεστωτικό ύμνο της δικτατορίας με τη φωνή του σερ Μπιθί και της Βίκυς Μοσχολιού

«Μέσα στ’ Απρίλη τη γιορτή,
το μέλλον χτίζει η νιότη
αγκαλιασμένη, δυνατή,
μ' εργάτη, αγρότη, φοιτητή
και πρώτο τον στρατιώτη...».

Λίγους μήνες μετά, διέρρευσε το περιεχόμενο επιστολής του Μίκη Θεοδωράκη, με την οποίαν ο συνθέτης τον παρακαλούσε να μην να τραγουδήσει το χουντικό άσμα.

«Γρηγόρη, διάβασα με κατάπληξη ότι πρόκειται να τραγουδήσεις στα "Δειλινά" τον "Υμνο της Επαναστάσεως". Νομίζω ότι είσαι αρκετά μεγάλος, για να καταλαβαίνεις τι πρόκειται να κάνεις. Πόσες ευθύνες επωμίζεσαι και σε τι σοβαρούς κινδύνους μπαίνεις. Κάθισε σπίτι σου με αξιοπρέπεια. Μην γκρεμίζεις, με μια κλωτσιά, αυτό που χτίσαμε μαζί τόσα χρόνια. Μην ακούς τους κερδοσκόπους και τους προσκυνημένους. Μη ρίχνεις στον βούρκο το όνομά σου και το όνομα των παιδιών σου, που σε λίγο θα ντρέπονται για σένα. Κάνε τον άρρωστο. Φύγε για το εξωτερικό. Εκεί μπορείς ν' αρχίσεις μια καινούργια καριέρα. Η Μελίνα σε περιμένει. Γιατί αν εσύ, ο Μπιθικώτσης, το πρωτοπαλίκαρο του Θεοδωράκη, γίνεις επίσημος τραγουδιστής της Δικτατορίας, τραγουδώντας αυτό το άθλιο κατασκεύασμα, θα πρέπει να ξέρεις, ότι θα γίνεις ο πιο αχάριστος και τιποτένιος προδότης, που γέννησε ο Λαός μας. Στο όνομα της φιλίας μας και για χάρη της γυναίκας σου, των παιδιών σου και όλων των αμέτρητων φίλων μας, σε ικετεύω να μ' ακούσεις για τελευταία φορά. Μετά την Πέμπτη θα είναι αργά. Πάρα πολύ αργά».

Με την αιτιολογία ότι δεν αντέχει άλλη εξορία, ο Μπιθικώτσης κατέπνιξε όλες τις πιθανές ενστάσεις του και απέρριψε τις προτροπές του Θεοδωράκη. Ουδείς, όμως, τον κατηγόρησε για τη στάση του. Αντίθετα, μάλιστα. Τιμήθηκε από τον λαό και την Πολιτεία όσο κανείς άλλος.

Διαβάστε ακόμα:

Υπακοή στο κοράνι