ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΣΕ ΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ 21

Γράφει ο Ισαάκ Διαμαντίδης

Καρλ Κρατσάιζεν. Λέει κάτι το όνομα αυτό; Γερμανός φιλέλληνας χάρη στον οποίον γνωρίζουμε τις μορφές των μεγάλων ηρώων του 1821. Τους ζωγράφισε στα στρατόπεδα, όπου τους συναντούσε ή όπου αλλού, π.χ. στις εθνοσυνελεύσεις. Χάρη σ' αυτόν και μόνο γνωρίζουμε σήμερα τις φυσιογνωμίες, τα χαρακτηριστικά του προσώπου των θρυλικών αγωνιστών του '21. Είναι τα πορτραίτα που στολίζουν τους τοίχους στις σχολικές αίθουσες.

Αυτοδίδακτος ζωγράφος ο Βαυαρός αξιωματικός Κρατσάιζεν έφτασε εθελοντής στην Ελλάδα το 1826. Ένας από τους τόσους που ήρθαν να πολεμήσουν γιατί δεν γούσταραν μια Ελλάδα κατακτημένη από τον βάρβαρο Ασιάτη, τον Οθωμανό. Με το σώμα των Βαυαρών φιλελλήνων σαν υπολοχαγός πήρε μέρος σε πολλές και κομβικές μάχες στην Αίγινα, στον Πόρο, στο Ναύπλιο, στη Σαλαμίνα και στην πολιορκία της Αθήνας.

Υπάρχουν 91 συνολικά έργα του Γερμανού φιλέλληνα, τα 21 είναι υδατογραφίες, τα άλλα 70 με μολύβι σχέδια προσώπων, μνημείων και πολεμικές συνθέσεις. Οι προσωπογραφίες που φιλοτέχνησε ο Καρλ Κρατσάιζεν κυκλοφόρησαν σε λιθογραφίες και είναι των Θόδωρου Κολοκοτρώνη, Γιακουμάκη Τομπάζη, Νικηταρά, Γεωργίου Κουντουριώτη, Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, Ιωάννη Μακρυγιάννη, Κωνσταντίνου Νικόδημου, Γεωργίου Καραισκάκη, Ιωάννη Μακρή, Ανδρέα Ζαίμη,Κωνσταντίνου Κανάρη, Γεωργίου Σισίνη ,Κίτσου Τζαβέλα, Ιωάννη Μιλαίτη και Ανδρέα Μιαούλη.

Σημειώνω ότι η μορφή του Κολοκοτρώνη στο χαρτονόμισμα των 5.000 δραχμών του 1984 βασίστηκε στο σχέδιο του Κρατσάιζεν, που γεννήθηκε το 1794 και πέθανε το 1878. Η Ελλάδα τον τίμησε με το παράσημο του Αγώνος της Παλιγγενεσίας και του Ταξιάρχη του Σωτήρος.

Η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα (1939-2Ο22) πριν χρόνια στα ''Νέα'' έγραψε: ''Ο Καρλ Κρατσάιζεν έβαζε τον εικονιζόμενο να υπογράψει στο κάτω μέρος του χαρτιού. Του οφείλουμε θαυμασμό για την πρόνοια του και ευγνωμοσύνη γι' αυτή τη σιωπηλή αλλά ψηλαφητή μαρτυρία... Ο Καρλ Κρατσάιζεν αν δεν είχε πάρει μαθήματα ζωγραφικής, είχε ασκηθεί τόσο πολύ, ώστε τα σχέδιά του δεν μπορούν να θεωρηθούν έργα ερασιτέχνη. Το βλέμμα του διεισδυτικό, οξύ και υποστηρίζεται από ένα χέρι που σχεδιάζει διστακτικά μεν, αλλά με μεγάλη ακρίβεια και ευαισθησία. Συχνά τα σχέδιά του έχουν την ποιότητα του νεοκλασικού ζωγράφου Ενγκρ... Οφείλουμε πράγματι ευγνωμοσύνη τόσο στους κληρονόμους του Κρατσάιζεν που διαφύλαξαν αυτόν τον θησαυρό όσο και στον Ζαχαρία Παπαντωνίου, διευθυντή τότε της Εθνικής Πινακοθήκης, που είχε την έμπνευση να τον αποκτήσει το 1926".

Διαβάστε ακόμα:

ΚΕΦΑΛΑΣ Ο ΛΑΟΣ, ΚΑΙ Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΣΤΟ... ΟΝΟΜΑ