Μ' ΑΥΤΟΝ ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΤΟ ΣΙΝΕΜΑ

Ο Μάρλον Μπράντο δεν έγινε ηθοποιός, γεννήθηκε τέτοιος. Τι να του μάθουν οι δάσκαλοι και η σχολή; Οι συμμαθητές του, αλλά και οι καθηγητές του το καλύτερο που είχαν να κάνουν ήταν να τον μελετούν. Τον γεννημένο, τον χαρισματικό και απ' αυτόν να μάθουν τι είναι τέχνη, τι είναι ηθοποιία. Δεν υπάρχει άνθρωπος του σινεμά να τον αμφισβητήσει. Θα ήταν σα να καταργούσαν τον Θεό. “Μαθητής” του ήταν ο Αλ Πατσίνο, ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο, ο Τζακ Νίκολσον, αυτά τα θηρία. Και οοοοοο'πλοι οι υπόλοιποι, οι τριτοδεύτεροι. Οοοοοοοόλοι, από Μπρατ Πητ και Τζώνυ Ντεπ, Σον Πεν και Ματ Νταίημοντ, όλοι, οι πάντες, βαδίζουν στα χνάρια του.

Για πρώτη φορά τον είδα στο σινεμά στη μοναδική ταινία που σκηνοθέτησε (φώτο), ένα αλλοιώτικο, ας το πω έτσι, καουμπόυκο, Η Εκδίκηση Είναι Δική Μου, ο ελληνικός τίτλος. Τον ερωτεύτηκα κεραυνοβόλα. Τι πράμα είναι αυτό, είπα. Θεότης. Άνδρας από τον οποίον παίρνεις. Τι ανάγκη έχει ένας αρσενικός για να ολοκληρωθεί, να γίνει αληθινός άντρας; Ό,τι χρειάζεται στα χαρίζει η ματιά του Μάρλον Μπράντο.

Μετά πληροφορήθηκα ότι το άτομο είναι το τέρας της ηθοποιίας. Το ιερό τέρας της υποκριτικής. Και μαζί ο Νο1 γόης του κινηματογράφου. Γράφω γι' αυτόν με την ευκαιρία του θανάτου του σα σήμερα πρώτη Ιουλίου, το 2004. Άνθρωπος με το ολοφάνερο απωθημένο, το λες και προσωπική του φιλοσοφία ζωής, να ξεφτυλίζει τον ίδιο του τον εαυτό, και το μοναδικό ταλέντο του. Ναι, δεν το συζητάμε ότι γι' αυτόν η ζωή δεν είχε νόημα και το μόνο που όφειλε να κάνει ήταν να αυτογελοιοποιείται. Συμπεριφορά προσωπική, ίσως, από μια άποψη, στο πνεύμα ενός είδους “εκδίκησης” της θείας δημιουργίας. Και μια σαρκαστική στλαση στα δίχως απαντήσεις αιώνια ερωτήματα της ύπαρξής μας.

Ο Μάρλον Μπράντο γύριζε ταινίες της πλάκας, είχε γίνει μπούρδας, σκέτη ντουλάπα, αποκρουστικά χοντρός. Ποιος, ο παίδαρος, ο άνδρας που είχε πάει με αμέτρητες γυναίκες κι αν “υπέκυψε” σε ομοφυλοφιλικές σεξουαλικές δραστηριότητες το έκανε για τον ίδιο λόγο, είμαι σίγουρος. Για να αυτοδιασυρθεί. Για να απομυθοποιήσει την έννοια του διάσημου. Όσο κι αν είναι τραβηγμένο, εγώ σ' αυτήν την εξήγηση έχω καταλήξει.

Υπέφερε ο Μάρλον Μπράντο όταν τον αντιμετώπιζαν ως σταρ. Το ότι άνοιξε δρόμους στην υποκριτική, το ότι ήταν μέγας ηθοποιός δεν σήμαινε τίποτα γι' αυτόν. Το θεωρούσε το λιγώτερο σημαντικό πράμα στο πέρασμά του στη γη.

Λένε οι ειδικοί ότι είναι αθάνατη η ερμηνεία του Μπράντο στην ταινία Αποκάλυψη Τώρα. Ο ρόλος της ζωής του. Το σινεμά, άλλωστε, δική μου κουβέντα αυτή, στην πραγματικότητα ξεκίνησε με την εμφάνιση του Μάρλον Μπράντο.

Ο θεός στην αυτοβιογραφία του γράφει:

«Καθόμουν με τις ώρες στα καφενεία της Ουάσιγκτον Σκουέαρ και παρακολουθούσα τους ανθρώπους. Μανία μου. Αν είχα βγει με γυναίκα προσπαθούσα να φανταστώ γιατί είχε αποφασίσει να σταυρώσει τα πόδια της ή, να ανάψει τσιγάρο σε μια δεδομένη στιγμή, τι σημαίνει αν διάλεξε να καθαρίσει το λαιμό της ή, να σπρώξει μια μπούκλα από το μέτωπό της.

»Συνήθιζα να την αράζω στον τηλεφωνικό θάλαμο και να κυττάζω τους περαστικούς από το παράθυρο. Τους έβλεπα για δύο, τρία δευτερόλεπτα πριν εξαφανιστούν. Στον ελάχιστο αυτό χρόνο μελετούσα τα πρόσωπά τους, τη στάση του κεφαλιού τους, την κίνηση των χεριών τους. Πάσχιζα να “ρουφήξω” την ύπαρξή τους, ποιοι ήταν, την ιστορία τους, τη δουλειά τους, αν ήταν παντρεμένοι, αν ήταν ερωτευμένοι. Το πρόσωπο είναι εξαιρετικά λεπτό όργανο, έχει 155 μυς. Η αλληλεπίδραση των μυών κρύβει πολλά, κι οι άνθρωποι πάντα κρύβουν συναισθήματα.

»Μερικοί άνθρωποι έχουν ανέκφραστα πρόσωπα. Κυκλοφορούν με μία ουδέτερη έκφραση συνέχεια και είναι δύσκολο να τους διαβάσεις. Αυτό ισχύει κυρίως για τους Ανατολίτες και τους Ινδιάνους. Σε τέτοιες περιπτώσεις προσπαθώ να διαβάσω τη στάση του σώματός τους»