ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΝΕΚΡΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ

Η εικόνα είναι νεκρή. Ίσως είναι εξαίσια, μεγαλειώδης, μαγευτική, αλλά νεκρή. Και πεπερασμένη. Δηλώνει μια στιγμή που έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Πληροφορεί, πιστοποιεί, αποδεικνύει, αποτυπώνει. Για να την εννοήσεις χρειάζεται ο λόγος.

Παγκοσμίως πρώτες σε αναγνωσιμότητα εφημερίδων και περιοδικών είναι οι λεζάντες των εικόνων. Ακόμα και κινούμενη ή σε εξέλιξη όπως ο βωβός κινηματογράφος και τα κόμικ χρειάζονται λεζάντα. Στην εικόνα αυτό που βλέπεις αυτό είναι. Δεν αφήνει πολλά περιθώρια στη φαντασία. Στις λίγες δημιουργικές παίρνεις απλώς μια επίγευση.

Η εικόνα στερείται της μαγικής παρομοίωσης που σε ταξιδεύει αλλού ή αποδίδει ιδιότητες που ψηλώνουν τον νου, τον αβγατίζουν. Τα μαγικά σαν και όπως, «ψηλός σαν κυπαρίσσι», «άγριος σαν θύελλα», «ζούσε όπως οι ερημίτες», «τον φοβάται όπως ο διάολος το λιβάνι».

Ο λόγος δίνει ζωή και στα άψυχα: «φεγγάρι μάγια μου ‘κανες», «φεγγάρι χλωμό, απόψε πονώ», «θα πιω απόψε το φεγγάρι». Από έναν καθαρά λογοκρατούμενο πολιτισμό (που ήταν εξέλιξη της εικονικής γραφής) επιστρέψαμε πάλι σε ένα πολιτισμό εικονικό. Τώρα οθόνες μας πληροφορούν, μας ψυχαγωγούν και μας κατευθύνουν (κινητό, υπολογιστής, τηλεόραση, σήματα…). Κερδίζουμε σε πληροφορίες και χάνουμε σε νόημα. Βυθιζόμαστε σε έναν ωκεανό εικόνων που αδυνατούμε ή δεν προλαβαίνουμε να ερμηνεύσουμε σε βάθος. Μένουμε στην επιφάνεια με έναν λόγο φατικό που περιορίζει το νόημα.