ΑΦΗΣΕ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΣΤΟ ΣΑΝ ΦΡΑΝΣΙΣΚΟ - ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ...

 
ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΩΣΤΗΡΑ
 
Άνοιξα  ένα καλό φυλαγμένο ουίσκι, έβαλα στα ηχεία Τόνι Μπένετ και έγραψα το τεμάχιο που ακολουθεί. Θα μου πεις τώρα, τι κάθομαι και γράφω. Ποιος έχει ακούσει, ποιος ξέρει τον Τόνι Μπένετ...
Σαν τώρα, όμως, θυμάμαι τον ΠΡΩΤΟ δίσκο που αγόρασα πριν σαράντα τόσα χρόνια με μία συλλογή τραγουδιών που είχε μέσα και το I left my heart in San Fransisco, με τη φωνή του. Πρέπει να το άκουσα πεντακόσιες φορές πριν τελικά αρχίσει τα σκρατσαρίσματα και λιώσει το βινύλιο... Οι τεχνικές ορολογίες είναι από τα χρόνια μου στο ωδείο. Ελπίζω να μην βάρυναν το κείμενο. Δεν μπόρεσα να τις αποφύγω...
Ενός λεπτού σιγή για το πέρασμα στην αθανασία του Τόνι Μπένετ. Αναγνωρίζω και αποδέχομαι ότι, μάλλον για τους περισσότερους και σίγουρα για τους νεότερους, ακόμα και το όνομα του μεγαλύτερου jazz τραγουδιστή όλων των εποχών είναι άγνωστο. Αυτό όμως δεν με αποθαρρύνει από το να αποτίνω στο παρόν βήμα το προσωπικό μου φόρο τιμής στη φωνή που πάνω από μισό αιώνα μου κρατούσε συντροφιά και χρωμάτιζε τις σκιές στις μοναχικές μου στιγμές.

Εδώ και δεκαετίες δεν συζητιέται ότι, ο γεννημένος το 1926 στη Νέα Υόρκη από φτωχή οικογένεια Ιταλών μεταναστών Antonio Benedetto, υπήρξε η κορυφαία jazz φωνή του 20ου αιώνα. Δεν μπήκε ποτέ στη σύγκριση και τη ζυγαριά με τον καλό του φίλο Frank Sinatra. Κοινό τους, βέβαια, ήταν το γονιδιακό τους δέσιμο με τη Μεσόγειο, που εννοεί, ακατανόητα, να βγάζει τις πιο ζεστές, μελωδικές και λυρικές φωνές στον πλανήτη. Ήταν όμως διαφορετικά μεγέθη και είχαν ξεχωριστές πορείες και, κυρίως, αλλιώτικες φωνές.

Ο Σινάτρα βγήκε από την κοιλιά της μάνας του τενόρος spinto. Με τίμπρο βαρύ. Απέδιδε με λυρική ένταση το τραγούδι και είχε τη δύναμη να σβήσει την ορχήστρα όποτε του έκανε κέφι. Αφήνω κατά μέρος το μυθικό του status, το Λας Βέγκας, την παρέα του με το Rat Pack, το Χόλυγουντ, τις σχέσεις του με ωραίες γυναίκες και τη Μαφία και όλα τα λοιπά. Μιλάω μόνο για τη φωνή.

Ο Bennett ήταν άλλη φτιάξη. Και σαν άνθρωπος αλλά, ιδίως, σαν φωνή. Και όχι μόνο στο ηχόχρωμα, εκείνο το γρέζι στο λαρύγγι, εκείνη τη φυσική και απροσποίητη βραχνάδα στις χαμηλές αλλά και υψηλές του νότες. Μιλάω για το χάρισμα της αίσθησης και απόδοσης των πιο ανεπαίσθητων αλλά και πιο δύσκολων αλλαγών στην αρμονία μίας παρτιτούρας. Και μάλιστα σε εποχές, όπου η μόδα ήταν και οι συνθέτες έγραφαν σε jazz αρμονία.

Τι κάθομαι και γράφω τώρα. Για να καταλάβετε, τα περισσότερα τραγούδια είναι γραμμένα με τρεις, άντε το πολύ τέσσερις συγχορδίες. Στη βασική ματζόρε και μινόρε κλίμακα. Όχι, βέβαια, ότι τούτο μειώνει την αισθητική και καλλιτεχνική τους αξία. Αλλά, χοντρικά, ΟΛΟΙ μπορούν να τα τραγουδήσουν. Έλα όμως που υπάρχουν και άλλες συγχορδίες. ΠΟΛΛΕΣ άλλες. Εκείνες οι περίεργες μείζονες και ελάσσονες, αυξημένες και ελαττωμένες, έκτης, εβδόμης, ενάτης και πάει λέγοντας. Και κάτι διαολεμένες πεντάφωνες, εξάφωνες και επτάφωνες…..

Και το υπέροχα χαοτικό φαινόμενο της jazz μουσικής, μίας από τις μεγαλύτερες συνεισφορές της μαύρης φυλής στον παγκόσμιο πολιτισμό, που γεννήθηκε πριν 100 χρόνια στην Αμερική, αποδείχθηκε ΑΔΥΝΑΤΟΝ να αποδοθεί φωνητικά χωρίς έμφυτη αίσθηση, δίχως τάλαντο. Την jazz αρμονία δεν μαθαίνεις να την τραγουδάς στο ωδείο. Δεν γίνεται. Ή την έχεις, ή δεν την έχεις. Από γεννησιμιού σου. Οι μεγάλες κυρίες της jazz την είχαν. Η Billie Holiday πιο πολύ απ’ όλες. Στην Ελλάδα μόνο η Ρένα Βλαχοπούλου. Και από τους άντρες, ο Μπένετ υπήρξε αξεπέραστος. Οι ερμηνείες του θα μείνουν ανεπανάληπτες. Ιδίως αυτές στην όγδοη δεκαετία της ζωής του με τις μεγάλες ιέρειες της νέας γενιάς: Την τόσο πρόωρα χαμένη Έιμι Γουάινχαους και την ασύμμετρα ταλαντούχα Lady Gaga.

Δεν έφυγε. Άφησε την καρδιά του στο Σαν Φρανσίσκο και τη φωνή του στα ηχεία να μας συντροφεύει. Για πάντα...

Διαβαστε ακομα:

ΑΓΡΙΑ ΤΣΟΝΤΑ Ο ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΑΣΤΡΑΓΑΛΟΣ