ΟΤΑΝ Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΙΧΕ ΞΑΝΑΧΤΥΠΗΣΕΙ ΕΞΟΥΣΙΑ

Γράφει ο Ισαάκ Διαμαντίδης

Ερώτηση: Τι θα γινόταν στην Ελλάδα πριν από μερικές δεκαετίες αν το κόμμα της Αριστεράς, χτυπούσε την πόρτα της εξουσίας με τις πιθανότητες, που έχει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ;
Απάντηση. Απλούστατα, δεν θα γίνονταν εκλογές.

Προσέξτε τι έγινε στις εκλογές του 1958, όταν η Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά, η ΕΔΑ, βγήκε δεύτερο κόμμα, καθώς συγκέντρωσε το 24,42% των ψήφων, κάνοντας έτσι τη μεγάλη
έκπληξη.

Το πρώτο που έγινε ήταν η κινητοποίηση του αμερικανικού παράγοντα, των πολιτικών αναλυτών και των πρακτόρων της ΣΙΑ. Ένα χρόνο μετά, έφτασε στην Αθήνα ο Πρόεδρος
Αινζεχάουερ και ύστερα από τρία χρόνια έγιναν οι εκλογές βίας και νοθείας, για το τελικό χτύπημα στην Αριστερά.

Το αποτέλεσμα προκάλεσε σοκ, που απέφερε, μεταξύ άλλων και τη δημιουργία της Ένωσης Κέντρου. Ο Γεώργιος Παπανδρέου ζήτησε τότε από τον αρχηγό της ΕΡΕ και πρωθυπουργό Κ. Καραμανλή να προσχωρήσει στο κόμμα του για να αντιμετωπίσουν από κοινού τον κίνδυνο της Αριστεράς.

Σύμφωνα με τον βιογράφο του τότε πρωθυπουργού Μορίς Ζενεβουά, ο Καραμανλής τον απέτρεψε, με το επιχείρημα: «Θα εξασθενούσατε έτσι, μιαν εθνική αντιπολίτευση που η χώρα επίσης χρειάζεται. Δύο ισχυρά κόμματα, το ένα στην εξουσία, το άλλο εξασφαλίζοντας -για το γενικό καλό- ένα ισορροπημένο αντίβαρο, το ένα διαδεχόμενο το άλλο και ξαναπαίρνοντας τα ηνία όταν η φυσική φθορά της εξουσίας θα επέβαλε μιαν αλλαγή, ιδού ο υγιής κοινοβουλευτισμός που ονειρεύομαι. Και γι αυτό εύχομαι τον σχηματισμό ενός συμπαγούς κόμματος του Κέντρου, ικανού να ενώση τα ανομοιογενή στοιχεία του». Όπερ και εγένετο.

Το αποτέλεσμα είχε ανησυχήσει ιδιαίτερα το Κέντρο Ο Σοφοκλής Βενιζέλος σε επιστολή του προς το βασιλιά Παύλο ένα μήνα μετά τις εκλογές έγραφε: «Πάντως, γεγονός είναι, ότι εις ουδεμίαν στιγμήν προεβλέψαμεν την ΕΔΑ ως δεύτερον κόμμα και η ευθύνη βαρύνει όλους μας».

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είπε αργότερα: «το αποτέλεσμα των εκλογών του 1958 προεκάλεσεν εις την κοινήν γνώμην ένα μούδιασμα και ανησυχίες διά το μέλλον». Και ο Αντρέας Παπανδρέου έγραφε στο βιβλίο του «Η Δημοκρατία στο Απόσπασμα»: «Η αμερικανική στρατηγική στην Ελλάδα αυτή την περίοδο είχε δύο βασικές επιδιώξεις. Η
πρώτη ήταν η εκλογική εξόντωση της ΕΔΑ. Η δεύτερη, ήταν η προβολή ενός μεγάλου, αλλά μειοψηφούντος κόμματος του κέντρου».

Εκλογικό μπούμερανγκ

Ο εκλογικός νόμος που είχε ψηφιστεί λίγο πριν τις εκλογές του Μαΐου του 1958 είχε φτιαχτεί έτσι ώστε να πριμοδοτεί τα δύο πρώτα κόμματα και να εξασθενεί τα υπόλοιπα. Στόχος βέβαια ήταν με αυτό το σύστημα να χτυπηθεί η ΕΔΑ και να μειωθεί ακόμα περισσότερο η δύναμή της στη Βουλή.

Όμως, δεν είχαν όλοι την άποψη πως με αυτό τον εκλογικό νόμο θα αποδυνάμωναν την Αριστερά. Μην ξεχνάμε ότι το κέντρο ήταν πολυδιασπασμένο σε αρκετά κόμματα και ήταν
λογικό διάφοροι κύκλοι να φοβούνται πως δεν θα ήταν δυνατό να αντιμετωπίσει την ΕΔΑ.

Λίγο πριν ψηφιστεί ο συγκεκριμένος νόμος, αντιτάχθηκαν σε αυτόν δύο υπουργοί του Καραμανλή: ο Γεώργιος Ι. Ράλλης και ο Παναγής Παπαληγούρας οι οποίοι και παραιτήθηκαν! Μάλιστα λίγο μετά την παραίτησή τους (1η Μαρτίου 1958) ανακοίνωσαν πως και άλλοι 13 βουλευτές της ΕΡΕ αίρουν την εμπιστοσύνη τους προς την κυβέρνηση
«...γιατί παρά την παραίτηση των δύο υπουργών εμμένει στην ψήφιση του εκλογικού νόμου».

Με αυτές τις «απώλειες» η κυβέρνηση χάνει τη δεδηλωμένη, ο εκλογικός νόμος τελικά υπερψηφίζεται από τη Βουλή και οι εκλογές ορίζονται για τις 11 Μαΐου.

Στις εκλογές αυτές η ΕΔΑ πήρε πάνω από 24%, ποσοστό πολύ μεγαλύτερο από το 10% που δικαιούνταν σύμφωνα με τη λεγόμενη «συμφωνία της χαρτοπετσέτας», όπως ονομάστηκε η
συμφωνία της Γιάλτας που χώρισε τον κόσμο σε ζώνες επιρροής.

Διαβάστε ακόμα:

Οι παππούδες θα κρίνουν τις εκλογές