Ο ΙΔΡΥΤΗΣ ΤΗΣ ΜΠΑΝΑΝΙΑΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ

Γράφει ο Ισαάκ Διαμαντίδης

Το αλισβερίσι με τους τροϊκανούς ξαναφέρνει στο προσκήνιο τον όρο μπανανία, που χαρακτηρίζει ένα κράτος, όπου δεν λειτουργούν σωστά οι θεσμοί και οι κρατικοί μηχανισμοί. Τουτέστιν μία χώρα που δεν μπορεί να αυτοκυβερνηθεί.

Ο χαρακτηρισμός μπανανία για την Ελλάδα ξεκίνησε με δημοσιεύματα κυρίως του εξωτερικού από την περίοδο της δικτατορίαςτου 1967 και στη συνέχεια μπήκε στο λεξιλόγιο της πολιτικής για να καταδείξει πόσο εξαρτημένη είναι η χώρα από τους ''προστάτες'' της.

Διεθνώς ο μειωτικός αυτός όρος χαρακτηρίζει αφ’ ενός μεν μπανανοπαραγωγικές χώρες της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, αφ’ ετέρου δε μικρά κράτη με περιορισμένους φυσικούς πόρους και διεφθαρμένες πολιτικές ηγεσίες. Τα βασίλεια της μπανάνας αναδείχθηκαν από την United Fruit Company που ιδρύθηκε το 1899 από το Νεοϋορκέζο έμπορο Minor Cooper Keith (φωτό). Ο επιχειρηματίας συνέλαβε την ιδέα παγκοσμιοποίησης του προϊόντος, παρατηρώντας τους εργάτες της Κόστα Ρίκα να καταναλώνουν μπανάνες στα διαλείμματά τους. Η United Fruit Company έγινε ο μεγαλύτερος οικονομικός - και όχι μόνο - δάκτυλος των ΗΠΑ στις μπανανοπαραγωγικές χώρες.

Μαζί με τις φυτείες η εταιρεία ήλεγχε τους σιδηροδρόμους, τις μεταφορές προϊόντων αλλά κυρίως τις... κυβερνήσεις. Μέσω κυβερνήσεων- μαριονετών τις οποίες τοποθετούσε η ίδια, εξασφάλιζε προνόμια, όπως την παραχώρηση τεράστιων γεωργικών εκτάσεων, μηδενική φορολογία και εκμετάλλευση των λιμανιών και των σιδηροδρόμων και φυσικά οικονομικό μονοπώλιο.

Η εταιρεία διέθετε δικό της στόλο, ούτως ώστε να μην υπάρχει κανένας μεσολαβητής στη διακίνηση της μπανάνας. Ο Keith εκμεταλλεύτηκε προς όφελός του τις κρίσεις ξηρασίας που είχαν πλήξει την Καραϊβική εκείνη την περίοδο, «κατάπιε» τις ανταγωνίστριες εταιρείες διακίνησης φρούτων, είχε το κουμάντο τους σιδηροδρόμους και σύντομα
μεσουράνησε.

Ο Νεοϋρκέζος, που γεννήθηκε 19 Ιανουαρίου 1848 και πέθανε σα σήμερα 14 Ιουνίου, το 1929, παντρεύτηκε την κόρη του προέδρου της Κόστα Ρίκα για να ενδυναμώσει ακόμα περισσότερο τη θέση του. Τα κράτη της Κεντρικής Αμερικής είχαν μηδενικά κέρδη από το πάντα επικερδές εμπόριο της μπανάνας, ενώ οι λαοί κυριολεκτικά υπέφεραν από την πολιτική της εταιρείας. Η U.F.C σύντομα μετατράπηκε σε εταιρεία - χταπόδι και κάθε φορά που ένιωθε ότι απειλούνταν τα συμφέροντά της πραγματοποιούνταν αποβάσεις πεζοναυτών για να επιβληθούν δικτατορικά καθεστώτα.

Κάπως έτσι, λοιπόν, καθιερώθηκε ο όρος μπανανία, που πλέον χαρακτηρίζει και χώρες... χωρίς μπανανοπαραγωγή. Αρκεί να είναι εξαρτημένες με οποιονδήποτε τρόπο. Ενδεχομένως και με μνημόνια.

Διαβάστε ακόμα:

Ενας καλονός, ο πρώτος που πέθανε από aids