ΤΟ ΚΡΑΣΙ ΠΟΥ ΜΕΘΥΣΕ ΤΟΝ ΠΟΛΥΦΗΜΟ

Γράφει ο Ισαάκ Διαμαντίδης

Οι νόμοι του διεθνούς εμπορίου δεν καταλαβαίνουν από κουλτούρες, ιστορία ή μύθους... Προς την κατεύθυνση αυτή και η εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ και οι φόροι σε κρασί, τσίπουρο και μπίρα που τείνουν να διαλύσουν την παραγωγική βάση της χώρας και να την παραδώσουν βορά μαζί με τα προϊόντα της στις πολυεθνικές. Πού να’ξεραν οι δανειστές τι ιστορία κουβαλά το λιαστό θεικό κρασί που προσέφερε ο Οδυσσέα στον Κύκλωπα για να τον ναρκώσει, να τον τυφλώσει και να τον θέσει εκτός μάχης.

Διαβάζουμε στη Ι ραψωδία να διηγιέται στους Φαίακες ο Οδυσσέας: «Κάθε φορά που ήταν να πιούν αυτό το κόκκινο κρασί, γλυκό σαν μέλι, αρκούσε, γεμίζοντας μια κούπα, να ρίξεις το κρασί σ’ είκοσι μέτρα νερού, κι ο τόπος μοσχοβόλαγε, καθώς ανέβαινε απ’ τον κρατήρα η μυρωδιά, θεσπέσιο άρωμα - τότε κανείς δεν είχε τρόπο πια να κρατηθεί» (Μετάφραση Δ. Μαρωνίτη).

Ήταν το γλυκό, φλογάτο κρασί που έδωσε ο Οδυσσέας στον Κύκλωπα. Κι όχι μία, αλλά τρεις φορές, γιατί τόσο πολύ άρεσε στον γίγαντα. Το κρασί αυτό δεν έφερε μέθη, αλλά πανδαμάτορα ύπνο, όπως αναφέρθηκε σε διεθνές επιστημονικό συνέδριο στο Βόλο το 2009. Ήταν το κρασί που για να δέχεται είκοσι μέρη νερό χωρίς να χάνει τον οινώδη χαρακτήρα του, πρέπει να ήταν «λιαστό», πολύ γλυκό και παχύ. Να είχε, δηλαδή, μεγάλη πυκνότητα.

Το ευωδιαστό κρασί προερχόταν από την χώρα των Κικόνων που ήταν Θρακικός λαός σύμμαχος των Τρώων και κατοικούσε ανάμεσα στον Έβρο και τη Βιστωνίδα λίμνη (το σημερινό Πόρτο Λάγος). Σύμφωνα με την Ιλιάδα, οι Θρακιώτες τροφοδοτούσαν με άφθονο κρασί το στρατόπεδο των Αχαιών και ο Οδυσσέας κούρσεψε την ιερή τους πόλη την Ίσμαρο, αλλά σεβάστηκε τον ιεροφάντη του θεού Απόλλωνα-Ηλίου, τον Μάρωνα και την οικογένειά του. Από ευγνωμοσύνη εκείνος του δώρισε 12 αμφορείς με το κρασί που τον έσωσε από τη σπηλιά του Κύκλωπα.

Το διεθνές συνέδριο έγινε προς τιμήν της Ελληνίδας Χημικού-Οινολόγου Σταυρούλας Κουράκου-Δραγώνα, με διοργανωτή το Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας & Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Στο συνέδριο αυτό η τιμώμενη μίλησε με θέμα που εξέπληξε τους πάντες: «Ο Κανείς τύφλωσε τον Κύκλωπα, αλλά κανείς δεν τον μέθυσε...».

Κατά τον ιστορικό Β. Παπαβασιλείου, πήρε «λιαστά» κρασιά από «ηλιασμένα» (μισοσταφιδιασμένα στον ήλιο) σταφύλια και με δύο πίνακες κατέδειξε τη σχέση γράδου και σακχάρων μούστου νωπών αλλά και ηλιασμένων σταφυλιών με την αλκοόλη και τα υψηλά σάκχαρα του παραγόμενου οίνου. Διαπίστωσε ότι όσο πιο πολλά σάκχαρα περιέχει ο μούστος, τόσο πιο λίγη αλκοόλη και πολλά αζύμωτα σάκχαρα έχει ο οίνος. Τα σταφύλια, λοιπόν, που έχουν αποξηρανθεί στον ήλιο δίνουν πιο γλυκό και χαμηλόβαθμο κρασί (σαν το παραδοσιακό κρασί της Σαντορίνης).

Κατέφυγε στη συνέχεια στην Ιπποκρατική Συλλογή επικαλούμενη τη φράση: «το γλυκό κρασί φέρνει λιγότερο βάρος στο κεφάλι από το δυνατό και χτυπάει λιγότερο το μυαλό» (Ιπποκράτης, Περί διαίτης οξέων 14). Το ίδιο επιβεβαιώνει και ο Διοσκουρίδης (Περί ύλης ιατρικής V6,2). Άρα ο πολύ γλυκός οίνος, σαν αυτόν του Μάρωνα, λόγω των πολλών σακχάρων, προκαλούσε σε περίπτωση κατάχρησης - όπως έγινε με τον Κύκλωπα - στομαχικό φόρτο, αλλά όχι μέθη. Ήταν απλά κακοστόμαχος.

Διαβάστε ακόμα:

Στο σημείο που σκοτώθηκε το ανταρτόπουλο