Η ΕΥΤΥΧΙΑ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΣΟΥ
28/11/2018
•
Ο Εμμανουήλ Κριαράς γεννήθηκε το 1906, σα σήμερα 28 Νοεμβρίου, και τελείωσε, πλήρης ημερών, στις 22 Αυγούστου 2014, στα 108 χρόνια του. Είναι λίγο να τον πεις σπουδαίο φιλόλογο τον βυζαντινολόγο και νεοελληνιστή Εμμανουήλ Κριαρά. Τον περιγράφουν ''διοπτροφόρο και με επιμελημένο λαιμοδέτη σε χρώμα παπιγιόν'' όταν ήταν φοιτητής.
Μία ζωή εργασιομανής. Το τελευταίο του βιβλίο το έγραψε, μάλλον επιμελήθηκε την επανέκδοση παλαιού βιβλίου του το 2012, σε ηλικία 106 χρονών. Θυμάμαι και δεν θα ξεχάσω την κουβέντα του σε συνέντευξή του, όταν είχε ξεπεράσει τα 100 και συνέχιζε να βρίσκεται σε δράση και παραγωγή πνευματική.
- Είμαι ακόμα ερωτευμένος, με την γυναίκα μου.
Θα μ' έπαιρναν τα δάκρυα. Η γυναίκα του, ομότεχνη, επίσης καθηγήτρια του Πανεπιστημίου, την οποία είχε παντρευτεί το 1936, η Αικατερίνη Στριφτού είχε πεθάνει από το 2000. Και επειδή ήταν πεθαμένη; Αυτός συνέχιζε να είναι ερωτευμένος μαζί της. Με τη μνήμη της. “Αν ήταν να αναστηθεί η σύζυγός μου...”, αναστέναξε.
- Ναι, ο έρωτας είναι ό,τι πιο ζωντανό σε κρατάει στη ζωή... , είπε ο σοφός Κριαράς που και 100 χρονών αισθανόταν ερωτικά, με την γυναίκα του. Την νεκρή γυναίκα του.
“Αυτοί που έρχονται να μου πάρουν συνέντευξη, το ξέρω, ότι δεν με γνωρίζουν, δεν γνωρίζουν το έργο μου, ούτε και τους αρχαίους Έλληνες. Εκείνο που τους φέρνει κοντά μου είναι ότι ξεπέρασα τα 100 χρόνια...”. Άνοιγε το στόμα του ο Εμμανουήλ Κριαράς και έβγαιναν άγγελοι. “Δεν κάνατε παιδιά...”, του παρατήρησαν.
- Η γυναίκα μου είχε πρόβλημα υγείας... Δεν έκανα παιδιά, όμως έχω απογόνους, είναι τα βιβλία μου... Έζησα ευτυχισμένος διότι έκανα αυτό που θεωρούσα καθήκον μου... ”.
Τον είχαν ρωτήσει και για την πολιτική κατάσταση, τον κορυφαίο φιλόλογο, που λόγω της ειδικότητάς του, αλλά και της υψηλής αξίας του, για συνεχείς δεκαετίες είχε επαφές με κυβερνήσεις και το υπουργείο παιδείας.
- Τι να σας πω; Όχι, δεν είμαι σύριζα, δεν έχω εμπιστοσύνη σ' αυτά που λέει ο κύριος Τσίπρας, ούτε στο ΚΚΕ. Ήμουν με τον κύριο Κουβέλη, ήλπιζα ότι αυτός εκφράζει μία σωστή αριστερή πολιτική, δημοκρατική, όμως διαψεύστηκα...
Να, ένα από τα διαμάντια του αιωνόβιου Κριαρά μέσα στη σκαρταδούρα της δημοσιογραφικής καθημερινότητας. Είχε πει ο καθηγητής για τους Έλληνες, όχι τους παλιούς, αλλά τους νεοέλληνες. “Ο Έλληνας έχει τον... ηρωισμό να θαυμάζει τους προγόνους του, όμως χωρίς να γνωρίζει τους αρχαίους, ούτε τους καταλαβαίνει, ούτε θέλει να τους πλησιάσει. Από τον Έλληνα λείπει η εθνική αλληλεγγύη. Δουλεύει λιγώτερο, υπονομεύει τον άλλον συνάδελφο, συμπολίτη, γείτονα...”.
Είχε γλωσσικά πιστεύω. Μέγας εραστής της ελληνικής γλώσσας, δηλαδή της αρχαίας, τάχθηκε υπέρ της κατάργησης των αρχαίων από τη μέση εκπαίδευση. Να μη διδάσκονται από το πρωτότυπο τα αρχαία. «Ναι» στη «μεταρρύθμιση» του 1976, επί υπουργού παιδείας Ράλλη. Τι να το κάνεις όταν πριν πεθάνει ο δάσκαλος Κριαράς την είχε αποκηρύξει. Η ζημιά είχε ήδη συντελεστεί.
Επί κυβερνήσεως Ανδρέα Παπανδρέου ο Εμμανουήλ Κριαράς ήταν ο πρόεδρος της Επιτροπής που εισηγήθηκε το μονοτονικό «σύστημα».Την εξαφάνιση των πνευμάτων. Ακόμα και αριστεροί, «προοδευτικοί» αντέδρασαν. «Τι κάνετε;». «Που μας πάτε;». Που αλλού, παρά στην κατάργηση της ορθογραφίας. Στα greeklish. Στη στραβομάρα.
Οι τόνοι έκαναν την εμφάνιση τους στην ελληνική γλώσσα τους Αλεξανδρινούς χρόνους, δηλαδή τρεις αιώνες πριν τον Χριστό. Η επίθεση στον γραπτό λόγο, με το μονοτονικό, έγινε με τη δικαιολογία να είναι κατανοητά τα κείμενα των Καβάφη, Σεφέρη, Ελύτη κ.α.
Με την ευκαιρία. Τη λύπη του είχε εκφράσει ο πρόεδρος της δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας για το θάνατο του σπουδαίου Έλληνα, του φιλόλογου Εμμανουήλ Κριαρά. Κανονικά ο πολιτικός έπρεπε να δηλώσει τη χαρά του. Την ευτυχία του που ο γίγαντας Κριαράς έζησε μέχρι τα 108 του χρόνια.
Όταν κάποιος λέει ''Λυπάμαι για το θάνατο... '' ενός υπεραιωνόβιου, τότε καταργεί τον Θεό. Αρνείται τον θάνατο. Πόσα χρόνια, δηλαδή, έπρεπε να ζήσει ακόμα ο Κριαράς για να μη λυπηθούμε την έξοδο του, 187, 253, πόσα;
Άλλη ανοησία. Χαρακτηρίστηκε... απώλεια ο θάνατος του Κριαρά. Τι λετε, βρε αγράμματοι; Ο άνθρωπος έγραψε 60 βιβλία, άφησε πνευματικό έργο ογκώδες και σημαντικό, σχετικά με την ελληνική γλώσσα. Δεν υπάρχει καμία απώλεια, αστοιχείωτοι. Εκτός κι αν θέλατε να συνεχίζει τις έρευνες και τις μελέτες του ο Κριαράς και μετά τα 108 του χρόνια.
Τι γίνεται, όμως; Πεθαίνει κάποιο σημαντικό άτομο και πέφτει η υποκρισία, η τυπικούρα του κερατά. ''Λυπούμεθα για το θάνατο του... '', και μπλα μπλα..., ''ήταν μεγάλος... '', μπλα μπλα... Βεβαίως και ήταν μεγάλος ο Κριαράς, όχι εκείνος, ο οποίος τα ίδια θα έλεγε και για ένα χαμένο κορμί. Εκείνος που κλαίει τον Κριαρά, από τον οποίον δεν πήρε τίποτα.
Διαβάστε ακόμα: