ΝΑ ΤΑ ΠΟΥΜΕ, ΑΦΕΝΤΙΚΟ;

Καλήν εσπέραν, άρχοντες,
Αν είναι ο ορισμός σας,
Χριστού τη θεία γέννησιν,

Τη δεκαετία του ’50 και του ’60 δύσκολα να έβρισκες πιτσιρικά να μην έχει αμολυθεί στους δρόμους με το μεταλλικό τρίγωνο να «πει» τα κάλαντα. Για την κονόμα, βέβαια. Φραγκοδίφραγκα στο σακούλι. Κανονικό μεροκάματο, ακόμα κι αν τα παιδιά ''Να τα πούμε, αφεντικό;... '', κάνουν σαρδάμ, δεν ξέρουν σωστά τα λόγια..

Χριστός γεννάται σήμερον,
Εν Βηθλεέμ τη πόλη,
Οι ουρανοί αγάλλονται,
Χαίρει η φύσις όλη.

Το πράμα είναι αρχαίο και στους χριστιανικούς χρόνους εξελίχθηκε σε έθιμο με τρεις γύρους. Κάλαντα πάλι παραμονή της πρωτοχρονιάς, κι ακόμα τα κάλαντα για τα Θεοφάνεια, στις 5 Ιανουαρίου. Κι αν το σηκώνει η «πελατεία», το κόλπο με τα κάλαντα παίζει και του Λαζάρου, και των Βαϊων. Η ευκαιρία για την πιτσιρικαρία, αλλά και κάποιους συλλόγους να τα «πουν» και ο,τι μαζέψουν σε κέρματα, γιατί όχι και χαρτονομίσματα.

Εν τω σπηλαίω τίκτεται,
Εν φάτνη των αλόγων,
Ο βασιλεύς των ουρανών,

Κάλαντα, από τη λατινική λέξη calendar, που ελληνοποιήθηκε σε καλεντάρι, καλένδες στα ελληνικά, που σημαίνει η πρώτη ημέρα, οι πρώτες ημέρες κάθε μήνα. Η περίφημη ατάκα «εις τας καλένδας…», όταν αναβάλλεται επ’ αόριστον η αντιμετώπιση, η λύση ενός ζητήματος.

Για την εκκλησία τα κάλαντα ήταν δουλειά ειδωλολατρική, άρα εκτός χριστιανικού πλάνου. Στην πορεία, όμως, αφού και το παπαδαριό κάνει πολιτική, μόνον πολιτική, για ένα ακόμα θέμα την έκανε γυριστή και αποδέχθηκε τα κάλαντα.

Σ’ αυτό το σπίτι που ‘ρθαμε,
Πέτρα να μη ραγίσει,
Και ο νοικοκύρης του σπιτιού,
Χίλια χρόνια να ζήσει.