ΤΟ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ ΑΝΤΙΟ ΚΑΙ Η ΔΙΑΘΗΚΗ ΤΟΥ...

 
γράφει ο Φωστήρας
 
Στις διακοπές πάντα παίρνω μαζί μου δυο-τρία Bell. Το πρώτο και το τελευταίο φεύγουν εν πλω. Και κρατάω οπωσδήποτε κάνα- δύο για την παραλία. Ανάγνωση κοντά στη θάλασσα, μετά το μπάνιο, πρωινό και απογευματινό, όταν στεγνώνω πάνω στην ξαπλώστρα. Με μία παγωμένη μπύρα. Απόλαυση.

Τυγχάνω φανατικός μπεστσελεράκιας από τα νιάτα μου. Μέχρι τα 30 πρέπει να είχα διαβάσει κάπου στα 500. Μετά ο ρυθμός έπεσε. Στα 53 μου, κοντεύω τα 800. Τώρα που το σκέφτομαι, όσο καιρό ο Σπαλιάρας με τον Πανταζή κουτουπώνανε γκόμενες σε ρυθμό πολυβόλου, εγώ καθόμουν και διάβαζα best-seller. Που πας ρε Καραμήτρο;

Τέλος πάντων, στο δισάκι μου πήρα φέτος και την «Κληρονομιά των Κατασκόπων»  του John le Carrẽ. Παραδόξως, το είχα στη βιβλιοθήκη δύο χρόνια χωρίς να το διαβάσω. Συμβαίνει καμιά φορά, όταν αγοράζεις βιβλία με την σέσουλα. Αυτό όμως ειδικά, ήθελα να το διαβάσω στην παραλία, με χαλαρή διάθεση και άδειο από αρνητικές σκέψεις μυαλό. 

Το πρώτο βιβλίο του le Carrẽ, που διάβασα πριν από μια ζωή, ήταν το θρυλικό «Ο Κατάσκοπος που γύρισε από το Κρύο», το κορυφαίο του είδους του για τον 20ο αιώνα. Πραγματική Αποκάλυψη. Την ταινία, ευτυχώς, δεν την είχα δει.  

Στις περιπτώσεις που το βιβλίο μεταφέρεται στον κινηματογράφο, έχω την φριχτή συνήθεια να το έχω διαβάσει πριν δω την ταινία. Διότι 9 στις 10 φορές το σενάριο αποδεικνύεται κατώτερο του βιβλίου. Παράδειγμα όλες οι ταινίες βασισμένες σε έργα του Stephen King. (Εξαίρεση το έξοχο “Stand by me”, μεταφορά της νουβέλας “The body”).

Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, υπάρχει και διαφορετική πλοκή, ακόμα και διαφορετικό τέλος. Πιο χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της τετραλογίας του Thomas Harris για τον Hannibal Lecter, όπου το αδιανόητο και αριστουργηματικό φινάλε του έπους στο “Hannibal” είναι τελείως διαφορετικό από αυτό στο σινεμά. (Μην περιμένετε λεπτομέρειες, να διαβάσετε το πρωτότυπο)

Υπάρχουν βέβαια κάποιες, λίγες, φορές όπου η απόδοση στη μεγάλη οθόνη είναι καλύτερη από το βιβλίο. Κλασσικό παράδειγμα ο «Νονός».   

Στην περίπτωση του le Carrẽ, όμως, ΚΑΜΙΑ ταινία δεν μπόρεσε να αποδώσει την πολυπλοκότητα του βιβλίου. Ο συνδυασμός και το βάθος των σκέψεων του ιδιοφυούς, κατά κόσμον, David Cornwell και ο λαβύρινθος μέσα στον οποίον σε οδηγεί χωρίς κανέναν μίτο, δεν μπορούν να αποδοθούν παρά μόνο σχηματικά και σε αδρές γραμμές στην μεγάλη οθόνη. Πιο χαρακτηριστική η περίπτωση του αριστουργήματος του, Tinkertailorsoldier, («Και ο κλήρος έπεσε στον Σμάιλυ»), που μόνο αυτό να είχε γράψει έφτανε για το Νόμπελ λογοτεχνίας. Το οποίο, παραδόξως, ποτέ δεν πήρε. (Στη φώτο, ο Γκάρυ Όλτνμαν στην ταινία Tinker Tailor Soldier Spy).  
 

Η «Κληρονομιά των Κατασκόπων» με συγκλόνισε. Ο le Carrẽ, λίγο πριν πεθάνει, ίσως και συναισθανόμενος το τέλος που έρχεται, πρόλαβε κι έκλεισε τον κύκλο που άνοιξε με το “The Spy who came in from the cold”  και συνέχισε με το “Tinkertailorsoldierspy”.  Είναι το συγκινητικό του αντίο και συνάμα η διαθήκη αλλά και η απολογία του δαιμόνιου George Smiley, του bon-viveur Peter Guillam, του τραγικού Alec Leamas και του υπέροχου σκοτεινού κόσμου που έφτιαξε ο μεγαλύτερος μεταπολεμικός άγγλος συγγραφέας. Διαβάστε τα τρία βιβλία. Με ΑΥΤΗΝ την σειρά. Τα προτείνω ανεπυφύλακτα.

Διαβαστε ακομα:

ΤΙ ΗΤΑΝ; ΤΙ ΔΕΝ ΗΤΑΝ Ο ΘΕΙΚΟΣ ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ