ΕΚΑΝΕ ΘΕΣΜΟ ΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΤΡΑΠΕΖΙ

 
γράφει ο Φωστήρας
 
Κάθε τέτοιες μέρες θα δούμε όλη η οικογένεια μαζί την ''Χριστουγεννιάτικη Ιστορία'' του Ντίκενς. Δεν έχει σημασία σε ποια κινηματογραφική εκδοχή, ούτε με ποιον πρωταγωνιστή. Σημασία έχει το Έργο. Και το συγκεκριμένο είναι ένα από τα κορυφαία όλων των εποχών.
Διάβασα πολύ Ντίκενς στα νιάτα μου. Όχι σε μετάφραση. Ήταν η εποχή που ήθελα να ρετουσάρω τα αγγλικά μου και τον διάβαζα στο  πρωτότυπο. Μέχρι μανίας. Δεν μου πήρε πολύ να καταλάβω ότι ήταν ο ευαγγελιστής και πατριάρχης όλης της αγγλοσαξονικής πεζογραφίας των τελευταίων 200 χρόνων. Θαρρείς πως όλοι οι κατοπινοί του προσπάθησαν να τον αντιγράψουν, να τον ξεπεράσουν.  (Αυτόν, όχι τον εκτός σύγκρισης «μνημείο» Σέξπηρ). 
 
Και λοβοτομή να’ χεις κάνει, καταλαβαίνεις ότι, για καθέναν που έχει μητρική γλώσσα τα αγγλικά και περνιέται για συγγραφέας, ο Ντίκενς είναι το μετρικό μέγεθος με το οποίο συγκρίνεται. Από τις πρώτες κιόλας αράδες. Αυτό το «It was the best of timesit was the worst of times” στην εισαγωγή της «Ιστορίας των Δύο Πόλεων» παραμένει η μονάδα αξιολόγησης για το πώς ξεκινά να χτίζεται ένα βιβλίο. (Μαζί με το Call me Ismael” στον Μπόμπυ Ντικ του αμερικάνου Χέρμαν Μέλβιλ).

Ε, λοιπόν, συγκρινόμενο με όλα τα υπόλοιπα κυκλώπεια έργα του μεγάλου άγγλου συγγραφέα, το “Α Christmas carol” είναι, νομίζω, η κορυφαία του στιγμή. Μία μικρή νουβέλα, σκάρτες 120 σελίδες, συμπύκνωσε όλη τη δύναμη γραφής, το ταλέντο και το βάθος της σκέψης και του ουμανισμού του.

Από την πρώτη κιόλας πρόταση, “Jacob Marley was deadto begin with”, σε πιάνει απ’ το λαιμό. Παρεμπιπτόντως, μην προσπαθήσετε να το μεταφράσετε στα ελληνικά. Σε τι πτώση και αριθμό θα μπει το υποκείμενο της απαρεμφατικής; Οι πολλές και ανυπόφορες μεταφράσεις αδυνατούν να αποδώσουν το συμπυκνωμένο ύφος και την μεστότητα αντιθέσεων, τις εναλλαγές συναισθημάτων και νοημάτων.  Και κυρίως να εστιάσουν στο πρόσωπο του αφηγητή, που δεν είναι ο γέρο τσιγγούνης Εμπενίζερ, αλλά το ίδιο το Πνεύμα των Χριστουγέννων.

Είναι μεγαλειώδες. Επικοινωνεί με τα μικρά παιδιά και μπορεί να διαβαστεί σαν παραμύθι. Με την ίδια ευχέρεια διαβάζεται και απ’ τους γονείς τους, που βλέπουν στον Μπομπ Κράτσιτ τον εαυτό τους, φτωχό, αδύναμο, ανήμπορο να βοηθήσει τον μικρό Τιμ. Απευθύνεται όμως, κυρίως, στους μεγαλύτερους, που έφτιαξαν μόνοι τους κρίκο – κρίκο τις αλυσίδες με τις οποίες αλυσοδέθηκαν για πάντα, σε ζωή και σε θάνατο.

Όλος ο καμβάς είναι ένας απολογισμός ζωής. Του καθενός από εμάς. Ένα μέτρημα λαθών και μια απολογία για όλα όσα έπρεπε και μπορούσαμε, αλλά δεν κάναμε. Μία κρίση πριν το τέλος, που όλοι την φοβούνται και κανείς δεν θα την αποφύγει. Όχι από πνεύματα, τελώνια και αγγέλους, αλλά από τον ίδιο του τον εαυτό.

Ένα αριστούργημα. Ο Ντίκενς έφτιαξε τα Χριστούγεννα, όπως τα ξέρουμε σήμερα (μέχρι τότε οι αγγλοσάξονες τα γιόρταζαν σε κοινότητες). Έκανε θεσμό το οικογενειακό τραπέζι των Χριστουγέννων στο Βικτωριανό Λονδίνο, την ανταλλαγή δώρων και την ευχή Merry ChristmasΗ νουβέλα πέρασε στη λαϊκή μυθολογία όλου του Δυτικού κόσμου σε τέτοιο βαθμό, ώστε κανείς δεν παραξενεύτηκε όταν ο Ντίσνευ  έδωσε το όνομα Σκρούτζ στο εκατομμυριούχο τσιγκούνη Μακ Ντακ.  Δεν νοούνται πια Χριστούγεννα χωρίς Χριστουγεννιάτικη Ιστορία.

Διαβαστε ακομα:

ΣΗΜΕΡΑ ΦΟΒΟΜΑΣΤΕ ΠΙΟ ΠΟΛΥ...