ΤΟΝ ΕΧΩ ΓΡΑΜΜΕΝΟ ΤΟΝ ΔΙΑ

Τι λες, βρε, απάτη αποδυτηριάκια; Σιγά που θα μας ζητήσεις και ζυγαριά, να μετράμε τη γνώση, και τη σοφία. Και ποια σοφία; Δεν γαμιέται η σοφία… Μιλάει ο γίγαντας ο αποδυτηριάκιας. Δεν είπε ο Μέγας Σωκράτης ότι είναι σοφός. Ότι είναι ο σοφότερος. Ο σοφότατος. Σε καμία περίπτωση. Κάποιοι απατεώνες, κάποια γνωστά στημένα μουνόπανα την έβγαλαν αυτή τη βρώμα και την περάσανε σ’ όλη τη γη, ότι ο Σωκράτης είναι σοφός, ο πιο σοφός που γεννήθηκε ποτέ. Φοβερά πράγματα. Το μεγαλύτερο πνεύμα που εμφανίστηκε στη γαμημένη αρχαία Αθήνα το καταδικάσανε για πάντα πληγώνοντας θανάσιμα τον Φυσικό Άνθρωπο, ότανμε τον πιο πούστικο τρόπο ευλόγησαν ως σοφό, ως σοφότερο τον Σωκράτη.
Άλλο σοφία, άλλο πνεύμα. Κι άλλο γνώση.

Ο αποδυτηριάκιας, ο δάσκαλος του Σωκράτους, θα κάνει σήμερα το ρεπορτάζ από τη δίκη του μαθητού μου. Και για την καταδίκη του στην εσχάτη των ποινών, το θάνατο. Ο γνωστός στους αναγνώστες των σεντονιών Paul Cartledge έγραψε ένα νέο βιβλίο και ξαφνικά έγινε πάλι της μόδας, ξαναμπήκε στην επικαιρότητα για μια ακόμα φορά τους τελευταίους 24 αιώνες, η περιβόητη Δίκη του Σωκράτη με όσα μυστικά και μυστήρια και αινίγματα και αναπάντητα ερωτηματικά κουβαλάει.

Καθηγητής αξιοσέβαστος της κλασικής φιλολογίας στο πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ είναι ο ομιλών την ελληνική γλώσσα Πωλ Κάρτλητζ, συγγραφέας αρκετών βιβλίων για την αρχαία Σπάρτη, για τους Σπαρτιάτες και την ιδιαιτερότητά τους σε σχέση μ’ όλους τους άλλους Έλληνες, μ’ όλες τις άλλες ελληνικές πόλεις – κράτη. Λοιπόν.

Έρχεται, λοιπόν, ο Άγγλος καθηγητής και λέει ότι δικαίως καταδικάστηκε ο Σωκράτης, ότι η δίκη ήταν σωστή, νόμιμη, σύμφωνα με τα κρατούντα. Μαλακίες. Δεν είπε κανένας ότι η δίκη ήταν μαϊμού. Στημένη. Ούτε ο ίδιος ο Σωκράτης, ο κατηγορούμενος, είπε ότι παράτυπα τον κατηγόρησαν και παράνομα τον καταδίκασαν. Τι λέτε, ρε; Αυτά είναι για αμερικάνικο σήριαλ. Αν, δηλαδή, ο ύποπτος ήταν πράγματι ο δολοφόνος. Και για μυθιστόρημα της Αγκάθα Κρίστυ είναι. Μ’ αυτές τις μαλακίες θα αντιμετωπίσουμε τον μαθητή μου;

Έχουμε και λέμε. Τι; Αυτά που εδώ και 2.408 χρόνια, τότε έγινε η δίκη στην πουτάνα την Αθήνα δεν έχουν ειπωθεί ποτέ από κανέναν.

Βάζουμε τα πράγματα κάτω. Τα βασικά. Τα γνωστά. Αυτά που δεν αμφισβητούνται από κανέναν. Πρώτα αυτά και μετά θα μιλήσει ο αποδυτηριάκιας.Πρώτον. Η δίκη γίνεται σχεδόν αμέσως μετά την ήττα της Αθήνας από την Σπάρτη. Μπουρδέλο η πρώτη πόλη στον κόσμο. Χάνει το λεγόμενο πελοποννησιακό πόλεμο και επόμενο ήταν να πέσει πείνα και διχόνοια. Δεύτερον. Η δίκη γίνεται μετά την πτώση του καθεστώτος των Τριάκοντα Τυράννων. Άρα, έπρεπε να γίνουν θεαματικές «αλλαγές» και κυρίως να «στηθούν» τέτοια γεγονότα που θα σφράγιζαν την καταδίκη του δήθεν αντιδημοκρατικού πολιτεύματος. Σ’ αυτό το κλίμα έπαιξε η απόφαση θανάτωσης του Σωκράτη, που όχι μόνον έκανε κριτική στην κωλοδημοκρατία της αμερικάνικου τύπου δημοκρατίας της Αθήνας αλλά και δεν έκρυβε τον θαυμασμό του – λέει μόνον ο αποδυτηριάκιας, ερμηνεύει μόνον ο αποδυτηριάκιας – στη ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ του σπαρτιάτικου πολιτεύματος και στην ΠΡΑΞΗ του τρόπου οργάνωσης και ζωής της σπαρτιάτικης κοινωνίας.

Παρένθεση – υπενθύμιση. Τα έχουμε πει αυτά, τα έχουμε αναλύσει βαρειά και χοντρά βέβαια, όχι σε λεπτομέρειες, αλλά σε δέκα τουλάχιστον σεντόνια στο παρελθόν, ότι ο δυτικός τρόπος πολιτικής διακυβέρνησης των κρατών πήρε την οριστική του μορφή από τη διάδοχη της Αθήνας ιμπεριαλιστική δύναμη, την Ρώμη, για να καταλήξει σήμερα στις ΗΠΑ. Και από την άλλη, το κεφάλαιο Σπάρτη, δηλαδή ό,τι πιο φιλοσοφημένο σύστημα αφορά ανθρώπινες σχέσεις και διοίκηση κράτους, έκλεισε οριστικά, θάφτηκε παντοτινά. Και να μην ακούω μαλακίες ότι εκφραστές του πνεύματος του θεού Λυκούργου είναι η ναζιστική Γερμανία, η κομουνιστική Ρωσία και ό,τι άλλο του κώλου τα εννιάμερα υποστηριχθεί… Τέλος. Η πουτάνα Αθήνα ζει γιατί η συνέχειά της είναι σήμερα η Ευρώπη και η Αμερική, ενώ δεν έχουν καμία σχέση με αρχαία Σπάρτη οι καμικάζι, οι ταλιμπάν, οι μουτζαχεντίν κι ένα σωρό άλλοι περίεργοι που τους ξερνάει η Ιστορία.

Τι έκανε ο Σωκράτης για να τον στήσουν στο εδώλιο; Ποιο είναι το έγκλημά του. Αποδυτηριάκιας μιλάει. Αν ακούσουμε τι λένε οι άλλοι θα πούμε ότι ο κύριος έκανε σχόλια για τον Όλυμπο, ότι απαξίωνε τους Θεούς, ότι επέδειξε ασέβεια στους νόμους, ότι διέφθειρε τη νεολαία. Μαλακίες. Δηλαδή; Σωστά και δίκαια κατηγορήθηκε για όλα αυτά ο μαθητής μου. Κράτος έχουμε, σου λένε, δεν είμαστε μπουρδέλο, άρα δεν μπορείς εσύ, σύντροφε Σωκράτη, να αμολάς μικρόβια στους θεσμούς, να μας λες μήπως δεν είναι έτσι τα πράγματα και να προτρέπεις την πιτσιρικαρία, το αύριο της πόλεως, για ψάξτε τούτο και το άλλο. Δεν γίνονται αυτά, κύριε. Μια κοινωνία θέλει θεούς…, ποιους; Τους Θεούς της πόλης! Φοβερά πράγματα. Πήρες πρέφα;

Δυο χιλιάδες χρόνια ΠΡΙΝ την ιμπεριαλιστική Αθήνα, την πρώτη στην ανθρώπινη παρουσία στη γη ιμπεριαλιστική δύναμη, οι Εβραίοι τι έλεγαν; Ο Θεός ΜΑΣ. Πήρες πρέφα; Όχι ο Θεός της γης, του σύμπαντος ή ο Θεός και των άλλων. Όχι τέτοια πράγματα. Να πα ’να γαμηθούν οι άλλοι, όλοι οι άλλοι. Ο Θεός είναι για πάρτη μας και, μάλιστα, θα καθαρίζει για εμάς και σε βάρος των εχθρών μας, όλων αυτών που θέλουν το κακό του Ισραήλ. Έτσι και οι κουφάλες οι Αθηναίοι. Η βασική κατηγορία στον Σωκράτη είναι ότι μας δηλητηριάζεις την πίστη στους Θεούς της πόλης, στους Θεούς της Αθήνας. Δικός μας είναι ο Δίας, και η Αθηνά και ο Ποσειδώνας και ο Ήφαιστος, όλοι οι ολύμπιοι Θεοί, άσχετα αν σ’ αυτούς πίστευαν όχι μόνον οι Έλληνες, αλλά και οι Τρώες, και οι Πέρσες, κι ένα σωρό άλλοι.

Κι έρχεσαι εσύ, αρχιαληταρά Σωκράτη, εσύ ο μαθητής του αποδυτηριάκια, και μας λες ''ΕΝΑ ξέρω…'', τι; Ποιο είναι αυτό που ξέρεις; ''Δεν ξέρω τίποτα''.

Πήρες χαμπάρι; Αυτή είναι η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ αμαρτία του Σωκράτη, όμως επειδή η Αθήνα ήταν σοβαρό κράτος, γι’ αυτό έπαιζαν μπάλα οι νόμοι και οι τύποι. Βέβαια. Δεν θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν κατηγορητήριο σε κάποιον επειδή λέει ''Εγώ δεν ξέρω τίποτα, αυτό μόνο ξέρω…''. Άλλο ότι με βάση αυτή την τεράστια φιλοσοφικού βάρους κουβέντα, αν την ασπαστείς, αρχίζεις να σκαλίζεις το γύρω σου και να σκαλίζεσαι μέσα σου.

Πολύ σωστά, λοιπόν, τον έστησαν στο σκαμνί τον Σωκράτη. Από την πλευρά τους οι Αθηναίοι πολύ σωστά. Υπάρχει, όμως, και η ΔΙΚΗ ΜΟΥ πλευρά, η πλευρά του ατόμου. Με ποιο δικαίωμα, ηθικό κι όχι νομικό, με κατηγορείς επειδή σκέπτομαι, επειδή αμφισβητώ την κοινωνία σου, επειδή αρνούμαι κάποια πράγματα ΧΩΡΙΣ να σε βρίζω, ΧΩΡΙΣ να σε πολεμώ υπόγεια, ΧΩΡΙΣ να χρησιμοποιώ στρατιωτικά μέσα. Τι αρχίδια δημοκρατία του κώλου είσαι όταν δεν αντέχεις το δικό μου ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ λόγο;

Τι θα πει Δίας; Στα αρχίδια μου ο κύριος. Γιατί; Επειδή δεν τον δέχονται τα αρχίδια μου. Ούτε η σκέψη μου. Και μαζί και το πνεύμα μου. Ποιος Δίας; Δεν μ’ ενοχλεί ο κύριος. Και δεν μ’ ενοχλεί διότι δεν υπάρχει. Κι αν, όμως, υπάρχει Δίας δεν είναι αυτός που μ’ ενοχλεί, διότι ο κύριος, είτε είναι Θεός, είτε ποδοσφαιριστής, ούτε φωνή έχει, ούτε ακρόαση. Τελειώσαμε. Ποιος Δίας; Μ’ ενοχλείτε όλοι εσείς με το παραμύθι του Δία που μου λανσάρετε. Μου τη σπάτε όλοι εσείς με τον τρόπο που έχετε βάλει τον κάθε Δία στην κοινωνία σας, η οποία τυχαίνει να ‘ναι και δική μου κοινωνία, άρα έχω κι εγώ λόγο, άρα οφείλετε να μ’ ακούσετε και μένα, χωρίς να κατηγορείτε, χωρίς να με δικάζετε, χωρίς να με τιμωρείτε.

Μου λέτε ότι Ασεβώ. Τι ασεβώ, όμως; Αυτό που ΕΣΥ έχεις αποδεχθεί, όχι ακριβώς εσύ, αλλά η πόλη, δηλαδή το κράτος. Άντε γαμήσου! Δεν αρνούμαι το κράτος. Το θέλω καλύτερο. Το θέλω αλλοιώς.

Ναι, κύριε. Ο αποδυτηριάκιας σου μιλάει. Και σου λέει ότι ο μαθητής μου δεν είναι αντικρατιστής. Ούτε αντικοινωνιστής και αναρχικός είναι ο Σωκράτης. Και κράτος θέλει, και νόμους, και απ’ όλα. Γι’ αυτό, άλλωστε, δεν την κοπάνησε όπως του συστήνανε οι φίλοι και κολλητοί και πιστοί και μαθητές. ''Τι λέτε, ρε;'' αντιδρά ο Σωκράτης.

Ο άνθρωπος πιστεύει στο κράτος και στους νόμους. Στην έννοια κράτος, στην ανάγκη των νόμων. Αν, λοιπόν, δραπέτευε από τη φυλακή, όπως πολύ εύκολα μπορούσε, και δεν θα επιμείνουμε σ’ αυτό επειδή άνετα θα τον φυγαδεύανε, δεν θα το παίξω Νταν Μπράουν τώρα, τότε η απόδραση από το κελί θα βόλευε το σύστημα, τους κατήγορους του.

Δεν διανοούνταν κοινωνία χωρίς κράτος ο Σωκράτης. Ούτε χωρίς νόμους. Όχι, όμως, ότι δεν θα κάνω κριτική στους νόμους. Στους νόμους, όχι στην εφαρμογή των νόμων. Άλλο το ένα, άλλο το άλλο. Γιατί να μην κρίνω τη ματαιότητα ή την αναγκαιότητα ενός νόμου; Και γιατί να μη σχολιάσω ότι αυτός π.χ. ο νόμος δεν είναι πλήρης, ότι χρειάζεται να προβλέπει και τούτο και το άλλο. Είπαμε. Άλλο έργο η εφαρμογή του νόμου. Πού κι εδώ παίζει η κριτική. Βέβαια. Γιατί, ρε πούστη, δεν εφαρμόζεις το νόμο; Γιατί, ρε πούστη, εφαρμόζεις το νόμο γι’ αυτόν έτσι και αλλοιώς για τον άλλον;

Ο Σωκράτης είναι το ανεξάρτητο πνεύμα. Το αιώνιο πνεύμα. Όχι ο αιρετικός. Στα αρχίδια μου, σου λέει, η πλειοψηφία. Αυτό θέλετε από μένα; Να υποτάσσομαι στους πολλούς, ακόμα κι αν έχουν λάθος; Ο Σωκράτης έβαλε στο παιχνίδι τον Λόγο. Τον ορθό Λόγο. Την επιστήμη. Τον ειδικό. Για να πλησιάσει ο Άνθρωπος τη φύση του. Τον φυσικό Άνθρωπο. Αυτό που ακόμα δεν έχουν προλάβει να καταφέρουν οι Θεοί και οι θρησκείες, οι νόμοι και οι κοινωνίες. Αυτό που δεν θα γίνει ποτέ.

Ο Σωκράτης δεν είπε Εγώ είμαι η αλήθεια. Ούτε είπε Αυτό είναι σωστό, το ορθό, το χρήσιμο, το υγιές. Μ’ άλλα λόγια ο μαθητής μου προσπάθησε να αρθρώσει τη σκέψη του αποδυτηριάκια, δηλαδή ότι η αλήθεια δεν κατοικεί στο πλήθος, στη μαζική άποψη. Δεν μπορεί να γίνει αυτό ποτέ. Μιλάει η ίδια η Ιστορία. Οι κοινωνίες, όποια μορφή κι αν έχουν, και ακόμα στο μικρότερο δυνατό μέγεθός τους, είναι ανίκανες να αποδεχθούν την αλήθεια του ατόμου. Και πάντα θα την θεωρούν δηλητηριώδη.

Και το τελευταίο που δεν μπορώ να το αφήσω απ’ έξω, αν και θέλει το δικό του σεντόνι. Μεγάλη κουβέντα θα σου πω. Αντίπαλος του Σωκράτη δεν ήταν το κράτος, ούτε η κοινωνία, αλλά ο ελεεινός Αριστοφάνης. Αυτή η καριόλα που με το απίστευτο ταλέντο του έντυσε τον χυδαίο λαϊκισμό του με σατιρική ποίηση. Αυτός ο λεχρίτης, ο ολιγαρχικός Αριστοφάνης με την κωμωδία του «Νεφέλες», που θα παιχθεί φέτος στην Επίδαυρο, προανήγγειλε (!) τη δίκη του Σωκράτη, που δεν ήταν ολιγαρχικός, ούτε και δημοκρατικός.

Ο μεν Σωκράτης ήταν η σκέψη, η κριτική, η ανάλυση, ο δε απατεώνας Αριστοφάνης εκφράζει τον πούστη τον λαό που όλο ζητάει από το κράτος, που είναι μονίμως στο παράπονο και διασκεδάζει βρίζοντας τους πολιτικούς που εκλέγει.

Ο χρυσός αιών του Περικλέους. Πούτσες μπλε, Περικλή, του είπε ο Σωκράτης, είσαι κανονικός Έλληνας πρωθυπουργός της μεταπολίτευσης. Χειρώτερη Αθήνα παράδωσες σε σύγκριση με την πόλη που παρέλαβες.

Διαβαστε ακομα:

ΤΟ ΖΕΣΤΟ ΜΟΛΥΒΙ ΑΠΟ ΤΗ ΣΦΑΙΡΑ